قدس آنلاین: میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی پیش‌بینی کرده بود که جدالی سخت بر سر طرح آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحانی ایران در شورای امنیت خواهد گرفت. حالا نشانه‌های آغاز این جدال در حال نمایان شدن است.

هفته گذشته آمریکایی‌ها پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی خود را در این رابطه به روسیه و برخی از اعضای شورای امنیت از جمله تروئیکای اروپایی ارائه دادند تا موضع پایتخت‌های این کشورها را ارزیابی کنند.

ریاست فعلی شورای امنیت را فرانسه بر عهده دارد که تا کنون پایبندی خود را به توافق وین بوده است. طبق جدول سازمان ملل در سه ماه آینده به ترتیب آلمان اندونزی و نیجر ریاست شورای امنیت را بر عهده دارند و آمریکایی‌ها باید تلاش کنند در این مدت همراهی یکی از این کشورها را برای پیشبرد قطعنامه خود بدست آورند.

«برایان هوک» مسئول گروه ویژه اقدام علیه ایران در وزارت امور خارجه آمریکا سه شنبه شب در یک نشست خبری تأکید کرد که اختلاف واشنگتن با دولت‌های اروپایی بر سر تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران نه یک اختلاف ذاتی و راهبردی، بلکه یک اختلاف تاکتیکی است.

دیوار چین و روسیه چقر در برابر واشنگتن

از نگاه آمریکایی‌ها اما سخت‌ترین بخش کار شکستن سد روسیه و البته چین در برابر این پیش‌نویس است، اگر چه تا کنون موضوع اروپای واحد که از طریق جوزف بورل اعلام می‌شود نیز مخالفت کلامی جدی با این طرح بوده. اما به نظر می‌رسد واشنگتن دغدغه جدی از بابت اعضای دائم اروپایی شورای امنیت یعنی آلمان، فرانسه و انگلیس ندارد.

حالا با گذشت یک هفته از رسیدن پیش‌نویس قطعنامه دولت ترامپ به مسکو و پکن، بازتاب‌های آن در حال بروز و ظهور است. بازتاب‌هایی که امواج پیش درآمد همان جنجال پیش‌بینی شده هستند.

مسکو و پکن اما بیش و پیش از زمانی که انتظار می‌رفت پروسه رسمی اعتراض و مقابله را طرح آمریکایی‌ها و اقدامات آنها را کلید زده‌اند و به نظر می‌رسد چانه‌زنی‌ها و رایزنی‌های دور از صحنه رسانه‌ای و پشت پرده دیپلمات‌های آمریکایی با مقامات این دو کشور در زمانی کوتاه با بازخورد منفی روبرو شده است.

این واکنش در نوع خود بسیار مهم و قابل توجه است زیرا در سطح بالا و مستقیما از سوی وزرای خارجه روسیه و چین صورت گرفته است.

آب پاکی لاوروف و وانگ یی بر دستان ترامپ

به گزارش رویترز «سرگئی لاوروف» و «وانگ یی» با نزدیک شدن به موعد انقضای تحریم تسلیحاتی ایران و افزایش تلاش‌های آمریکا برای تمدید این تحریم یا بازگرداندن تحریم‌های قبلی سازمان ملل، دست به قلم عمل شده‌اند تا با استفاده از یک دیدگاه حقوقی ۵۰ ساله، مانع موفقیت واشنگتن در این موضوع شوند.

به نوشته این خبرگزاری، وزیر خارجه چین و همتای روس او در نامه‌هایی جداگانه به ۱۵ کشور عضو شورای امنیت و همچنین «آنتونیو گوترش» دبیر کل سازمان ملل، تلاش‌های آمریکا علیه ایران را به دلیل خروج یکجانبه این کشور از توافق هسته‌ای و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت مردود و غیرقابل قبول دانستند.

وانگ در این نامه که به تاریخ هفتم ژوئن(دو روز پیش) نوشته شده، تصریح کرد: «ایالات متحده بعد از کنار کشیدن، دیگر عضوی از برجام نیست و هیچ حقی برای درخواست از شورای امنیت جهت فعالسازی مکانیسم بازگشت تحریم‌ها(ماشه) ندارد».

لاوروف نیز با بیان اینکه برجام و قطعنامه ۲۲۳۱، یک موجودیت واحد را تشکیل می‌دهند و نمی‌توان آنها را جداگانه در نظر گرفت، در نامه خود تاکید کرده است که ایالات متحده به صورت یکجانبه از توافق هسته‌ای ایران و شش قدرت جهانی خارج شد و اکنون هیچ حق قانونی برای تلاش جهت استفاده از قطعنامه ۲۲۳۱ برای تداوم نامحدود تحریم تسلیحاتی ایران ندارد.

به نوشته رویترز، لاوروف به یک دیدگاه حقوقی با قدمت ۵۰ ساله استناد کرده که می‌گوید: «دادگاه‌های بین‌المللی تاکید دارند اگر یک طرف از توافقی خارج شود یا تعهداتش ذیل آن را انجام ندهد، نمی‌تواند از حقوقی که ذیل آن رابطه داشت، برخوردار شود. ایالات متحده قطعنامه شورای امنیت را نقض کرد و از اجرای توافق هسته‌ای امتناع ورزید، پس امکان استفاده از بندهای احیای تحریم‌ها را از دست داد».

در همین حال «سرگئی ریابکوف» معاون وزیر امور خارجه روسیه امروز با تاکید بر اینکه برداشت آزادانه آمریکا از امور برای منافع خودش  که در تضاد با آرای دیگران و حتی عقل سلیم است روشی استبدادی است، گفت:  اگر اقدامات برای نقض قطعنامه ۲۲۳۱ ادامه یابد، منجر به بحران وخیمی در شورای امنیت می‌شود که قدرت آن را تضعیف خواهد کرد».

لحن مخالفت اروپا جدی‌تر شده است

در ضلع اروپایی این مناقشه هم جوزف بورل مسئول هماهنگی سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نماینده گروه ۱+۴ هم شب گذشته در یک نشست خبری مشترک با وزیر خارجه چین بر این موضوع تاکید کرد: واضح است که آمریکا از برجام خارج شده و نمی‌تواند با ادعای اینکه همچنان عضو برجام است، از طریق برجام برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران اقدام کند.

او همچنین اذعان کرد که ما درباره اینکه تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران در یک برهه خاص و تحت یک برنامه زمانی مشخص وضع شده، اتفاق نظر داریم.

این یک تغییر آشکار و ملموس در ادبیات بورل است زیرا او قریب به یک ماه پیش در مورد موضع اروپا نسبت به خواسته آمریکا برای تمدید تحریم‌های ایران گفته بود «ما باید درباره آن فکر کنیم، اما در حال حاضر من نمی‌توانم درباره چیزی که هنوز اتفاق نیفتاده است به شما توضیح بدهم.»

وتوی قطعنامه آمریکا پیش از رسیدن به شورای امنیت

یک کارشناس روابط بین‌الملل بروز این واکنشها از سوی کلیت گروه ۱+۴ در اقدامی مشترک و همزمان را نشانه وتوی قطعنامه آمریکا پیش از آنکه به شورای امنیت برسد عنوان کرده و می‌گوید این ک شکست ناگوار برای تیم ترامپ است.

دکتر نوذر شفیعی می‌گوید: موضوع مخالفت و واکنش روسیه و چین و نامه وزرای خارجه انها به سازمان ملل در مخالفت با رفتارهای آمریکا خیلی روشن است از دو منظر می‌شود به آن نگاه کرد. یکی منظر حقوقی است که وقتی کشوری از شورای امنیت تقاضایی را می‌کند باید منطقی معقول و موجه باشد یعنی بیانگر این باشد که یک واقعه دارد امنیت بین‌المللی را تهدید می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: ما داریم از یک روند مسالمت آمیز صحبت می‌کنیم که توسط قطعنامه شورای امنیت به ایران تجویز شده و رفع تحریم تسلیحاتی ایران با مجوز شورای امنیت صورت می‌گیرد لذا ادعای آمیرکا از منظر حقوقی وجاحتی ندارد.

عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس افزود: اما وقتی موضوع و ادعا یا درخواستی وجه فنی و حقوقی ندارد یعنی مسئله سیاسی است. همه کشورهای دخیل اتفاق نظر دارند که درخواست آمریکا وجاهت حقوقی ندارد و هدف آمریکایی‌ها اعمال یک رفتار سیاسی است یعنی میخواهند با فشار سیاسی شورای امنیت را با خود همراه کنند و به ایران فشار آورند.

شفیعی اظهار داشت: آمریکایی‌ها برای این کار از چند جهت در فشارند. روسیه و چین قطعا و اروپا به احتمال خیلی زیاد با آنها موافقت و همراهی نخواهند کرد. اروپایی‌ها  دیگر کشش همکاری با ترامپ را ندارند  زیرا ترامپ مدام جنجال می‌آفریند و انتظار دارد اروپا با او همراهی و از او حمایت کند.

وی تصریح کرد: این نگاه سیاسی و فقدان پشتوانه حقوقی برای این قطعنامه آمریکایی باعث شده از ناحیه قدرتهای بزرگ دچار مشکل شود وهمین سبب شده پیشنهاد واشنگتن قبل از اینکه به شورای امنیت برسد با نامه دیروز وزرای خارجه چین و روسیه وتو شود.

تبعات خطرناک شکست برای ترامپ

وی خاطرنشان کرد: بخش دیگر افکار عمومی است که حتی در داخل آمریکا انتقاد جدی به رفتارهای ترامپ دارد. همه جهان نسبت به رفتارهای ناهنجار ترامپ در عرصه بین‌الملل متعجب و شاکی هستند و این مجموعه عوامل به ترامپ اجازه نخواهد داد در این مسیر گام بر دارد. به خصوص اینکه اگر ناکام بماند در آستانه انتخابات یک ضربه بزرگ برای ترامپ خواهد بود.

نوذر شفیعی تصریح کرد: معتقدم با توجه به این نشانه‌ها آمریکایی‌ها احتمالا در میانه راه از ادامه این پروژه منصرف شوند و فشارها را در مسیرهای دیگر ادامه دهند و تشدید تحریم های یکجانبه را دنبال کند.

انتهای پیام/